Ciśnienie w oponach to jeden z najważniejszych, a jednocześnie często niedocenianych czynników wpływających na bezpieczeństwo i ekonomię eksploatacji pojazdów flotowych. Właściwy poziom ciśnienia determinuje nie tylko trwałość ogumienia, lecz także komfort jazdy, stabilność prowadzenia, długość drogi hamowania, a nawet poziom spalania. W przypadku flot, gdzie auta pokonują setki tysięcy kilometrów rocznie i generują znaczne koszty utrzymania, kontrola ciśnienia opon nabiera szczególnego znaczenia. To prosty parametr, który może zdecydować o tysiącach złotych oszczędności lub niepotrzebnych stratach.
Ciśnienie w oponach – dlaczego ma istotne znaczenie w pojazdach flotowych?
W autach prywatnych niewłaściwe ciśnienie w oponach oznacza szybsze zużycie bieżnika, pogorszenie komfortu jazdy czy wzrost spalania. W pojazdach flotowych konsekwencje są jeszcze bardziej dotkliwe, ponieważ wpływają na całą flotę. Każdy procent zwiększonego spalania pomnożony przez dziesiątki samochodów i setki tysięcy kilometrów to realne koszty.
Niskie ciśnienie w oponach powoduje większe opory toczenia, a więc wyższe zużycie paliwa. Natomiast zbyt duże ciśnienie ogranicza powierzchnię styku bieżnika z nawierzchnią, co przekłada się na gorszą przyczepność i szybsze zużywanie się centralnej części opony. W obu przypadkach skraca się także żywotność ogumienia – w skrajnych sytuacjach nawet o 25-30%. We flotach oznacza to konieczność częstszej wymiany całych kompletów, co generuje wysokie wydatki.
Konsekwencje zbyt niskiego i zbyt wysokiego ciśnienia
Zbyt niskie ciśnienie w oponach powoduje nadmierne ugięcie boków opony i większą powierzchnię kontaktu z nawierzchnią. To prowadzi do przegrzewania gumy, szybszego ścierania barków bieżnika, ryzyka odkształceń, a nawet awarii w postaci rozwarstwienia opony. W przypadku pojazdów flotowych, które często pokonują długie dystanse na autostradach, takie sytuacje mogą skończyć się niebezpiecznym wybuchem opony.
Zbyt wysokie ciśnienie oznacza natomiast sztywniejszą oponę i mniejszy obszar kontaktu z nawierzchnią. Skutkiem są wydłużona droga hamowania, mniejsza stabilność na mokrej jezdni i przyspieszone zużywanie się środkowej części bieżnika. Dodatkowo rośnie ryzyko uszkodzeń mechanicznych przy najechaniu na dziury czy krawężniki. Ciśnienie nie daje wówczas amortyzacji, a cała energia uderzenia przenosi się na karkas opony.
Wpływ ciśnienia na ekonomię floty
Z punktu widzenia menedżera floty prawidłowe ciśnienie w oponach oznacza wymierne oszczędności. Badania pokazują, że zbyt niskie wartości zwiększają spalanie średnio o 2-3%, ale w skrajnych przypadkach nawet o 6-7%. Dla dużej floty samochodów dostawczych czy ciężarowych oznacza to tysiące litrów paliwa więcej w skali roku.
Właściwe ciśnienie to także dłuższa eksploatacja opon. Jeżeli flotowy samochód zużywa komplet opon po 40 tys. km z powodu niskiego ciśnienia, a przy prawidłowym mógłby przejechać 60 tys. km, oznacza to o 50% wyższe koszty ogumienia w całej flocie. W dużych firmach transportowych czy kurierskich różnice te są kolosalne i realnie wpływają na konkurencyjność przedsiębiorstwa.
Optymalne wartości ciśnienia – od czego zależą?
Nie istnieje uniwersalne ciśnienie odpowiednie dla wszystkich pojazdów. Optymalna wartość zależy od:
- typu pojazdu (osobowy, dostawczy, ciężarowy);
- rozmiaru i rodzaju opon;
- obciążenia pojazdu (liczby pasażerów, ładunku);
- warunków drogowych i pogodowych.
Producenci zawsze podają rekomendowane wartości w instrukcji obsługi, a także na naklejkach w drzwiach kierowcy lub klapce wlewu paliwa. W przypadku flot niezwykle istotne jest przestrzeganie tych wskazań – zarówno przy normalnym obciążeniu, jak i w przypadku pełnego załadunku. Zdarza się, że samochód dostawczy wymaga innego ciśnienia przy pustej skrzyni ładunkowej, a innego przy maksymalnym obciążeniu.
Sezonowość i wpływ temperatury na ciśnienie
Ciśnienie w oponach zmienia się wraz z temperaturą – zimą spada, a latem rośnie. Dla flot oznacza to konieczność częstszych kontroli w okresach przejściowych. Już różnica 10°C może powodować zmianę ciśnienia o ok. 0,1 bara. Brak reakcji na te wahania skutkuje nie tylko gorszym prowadzeniem pojazdu, lecz także większym ryzykiem awarii przy dużych prędkościach.
Rola kierowców w utrzymaniu właściwego ciśnienia
Choć menedżerowie flot wdrażają systemy kontrolne i procedury, ogromne znaczenie mają sami kierowcy. To oni w praktyce eksploatują pojazdy i powinni być świadomi konsekwencji jazdy na źle napompowanych oponach. Szkolenia flotowe często obejmują elementy dotyczące prawidłowej obsługi ogumienia – od sprawdzania ciśnienia, po reakcję na komunikaty systemów TPMS. Odpowiedzialne podejście kierowców realnie przekłada się na koszty i bezpieczeństwo floty.
Odpowiednie ciśnienie opon w pojazdach flotowych – podsumowanie
Ciśnienie w oponach pojazdów flotowych to parametr, który bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo kierowców, ekonomię jazdy i trwałość ogumienia. Zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie oznacza większe koszty, szybsze zużycie opon i wyższe ryzyko wypadku. W czasach nowoczesnych technologii monitorowanie ciśnienia staje się łatwiejsze, a jego kontrola powinna być standardowym elementem zarządzania flotą. Dbałość o prawidłowe wartości to jedna z najprostszych i najskuteczniejszych dróg do zwiększenia efektywności eksploatacji i ograniczenia kosztów w każdej firmie.
